برنامهی سوم از این مجموعه به آیین نمایشی «میر نوروز» میپردازد ، البته توجه دارید که بررسی مسایل اسطوره ای در رادیو سراسری با در نظر گرفتن ملاحظاتی صورت گرفته است . تشابه آیین نمایشی میر نوروزی به این معنا که کسی گناه دیگران را به دوش گرفته و از شهر با رنج و درد و زخم اخراج شده یا خونش به زمین ریخته میشود، که به عبارتی خون او فدیه است زمینی به مالکان آسمان برای بخشیدن و بخشایش زمینیان.در حوزه تمدنی غرب آسیا ( از حوزه تمدن خیز بینالنهرین به عنوان مرکز تا آن سویش مصر و این سویش ایران و هند) که به گمان آبشخوری مشابه دارند، به گونه های متفاوتی اجرا میشده است و گاه وقایع و شخصیتیهای تاریخی جایگزین و کارکرد اسطورهای پیدا میکنند. نکته دیگر این است که مراسم به شکل تکرار شونده و هرسال ( و در آستانه سال نو یا سال فلاحتی که پیش از کشت محصول است ) اجرا میشده است تا خدایان در قبال این قربانی دست از دست تنگی و قحط و خشک سالی و هر آزارنده و نابود کننده محصول بکشند . در مورد وقایع و شخصیتهای تاریخی شاید بتوان به عیسی مسیح که در عهد جدید از او با نام « شاه یهود » یاد شده است نیز اشاره ای داشت . به گمان ، عامه در مسیر تاریخی و الهی عیسی مسیح انحراف ایجاد کرده و کارکردی اسطوره ای به او میدهند چه آن که عیسی مسیح نیز پسر خدا شده و برای بدوش کشیدن گناهان ما به جهان آمده است و با رنج مصلوب میشود . در جایگزینی اساطیری در فلات ایران برای وقایع کربلا و امام حسین (ع) نیز این اتفاق میافتد و عامه که ذهنی اسطوره ساز دارند ، امام حسین را از بستر تاریخی جدا کرده و در بستر اسطوره به تکرار مراسم و آیینهای میپردازند که از آن جمله میتوان به تعزیه و… اشاره کرد که خود البته جای مفصلی برای بحث دارد . بهر تقدیر این بیت حافظ شاهد مدعاست هرچند که بعضی این حکم را نپذیرفتهاند .
سخن در پرده میگویم، چو گل از غنچه بیرون آ
که بیش از پنج روزی نیست حکم میر نوروزی
« برنامه سوم میر نوروز »
آیین های نمایشی نوروز ( برنامه سوم میرنوروز )
پاسخ دهید